Three Medical Madrasahs Built in Damascus in the XIII. Century: Dahvâriyye, Lebbûdiyye, Düneysiriyye

Authors

  • İsa Yavuz Hitit İlahiyat

Keywords:

islam tıbbı, medrese, tıp eğitimi, sağlık, hastane

Abstract

In the XIII. century, Damascus was the most important scientific center of the Islamic world. Ulema played an important role in the revival of scientific life and the construction of new madrasas by coming to the Syrian region from the east and west as a result of the Crusades and Mongol invasion. In this period, the growth of many scholars who had distinguished themselves in various branches of science brought Damascus to an important position in terms of scientific movements. Works that had a significant impact on religion, politics and thought were written. The studies carried out were not limited to only religious sciences such as fiqh, hadith and tafsir; In almost every field of science such as medicine, riyaziyyat, and hendese, works at the advanced levels of the age have been written. In the 13th century, the powers that dominated Syria ensured security and created suitable environments for the study of science, and made progress in mental and intellectual sciences. As in many other branches of science, medicine was among the branches of science that were in demand and protected. In addition to the prudent administrators supporting medical science and physicians financially and spiritually, the interest and need for medical science increased considerably with the effect of the Crusader and Mongol attacks that swept the Islamic world; As a result, serious leaps have been recorded in the theoretical and practical fields in the history of health education and training. Undoubtedly, madrasahs had a great influence on both the spread of knowledge to large regions and the writing of these works. The madrasahs, which were started to be established during the Seljuk period, continued to develop during the Atabeks period. For the first time, together with Atabey Nureddin Zengi, independent science madrasas such as Daru'l-hadith and Daru'l-fiqh began to be established in Damascus. The independent science madrasahs that were built were not only limited to the field of religious sciences, but also continued by building many madrasas such as Darul'l-hendese, Daru't-tıp in the field of mental sciences. In this study, three medical madrasahs named Dahvâriyye, Lebbûdiyye and Düneysiriyye, which are the first medical madrasahs of Islamic history, which were built in Damascus only for the teaching of medicine, were examined and their founders were mentioned.

References

Ababena, Selim. Mu’cemü ‘Alami’t-Tıp el-Arabi ve’l-İslami. Ürdün: Daru’l-Beyruni, 2012.

Ahmed İsa. Tarihu’l-Bimaristanat fi’l-İslam. Beyrut, 2. Baskı., 1981.

Bakır, Abdulhalik. “Türk-İslam Dünyasının Geç Dönemlerinde Tıp Kültürü ve Çalışmaları”. Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi 3 (19 Aralık 2018), 11-61.

Bakkal, Ali. “İslâm Tarihinde Tıp Eğitimi Nasıl Verilirdi?” Tevilat 2/2 (31 Aralık 2021), 163-189. https://doi.org/10.53352/tevilat.1034226

Basuğuy, Bedrettin. Selahaddin-i Eyyûbî Devrinde İlmî Faaliyetler. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2006.

Bayat, Ali Haydar. “İbnü’s-Süveydî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/213-214. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.

Beken, Ahmet. “Müstansıriyye Medresesi’nde (631/1233-34) Eğitim-Öğretim Faaliyetleri”. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD) 16/2 (27 Aralık 2016), 309-337.

Beksaç, Engin. “Nûreddin Zengî Bîmâristanı”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 33/262-263. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.

Buḫârî, Ebû ʿAbdullâh Muḥammed b. İsmâʿîl b. İbrâhîm el-. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaḥîḥ. thk. Muṣṭafa Dîb el-Buġâ. 7 Cilt. Dımaşk: Dâru İbn Kes̱îr; Dâru’l-Yemâme, 5. Basım, 1414/1993.

Durusoy, Ali. “Fahreddin el-Mardînî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 12/86-87. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.

Hitti, Philip Khûri. Siyâsi ve Kültürel İslâm Tarihi. çev. Salih Tuğ. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1. bsk., 1990.

İbn Ebî Uṣaybiʿa, Ebû’l-ʿAbbâs Aḥmed b. el-Ḳâsım. ʿUyûnu’l-Enbâʾ fî Ṭabaḳâti’l-Eṭıbbâʾ. thk. Nizâr Rıḍâ. Beyrut: Daru’l-Kütübü’l-İlmiyye, 1997.

İbn Faḍlillâh el-ʿUmerî, Aḥmed b. Yaḥyâ b. Faḍlullâh el-Ḳureşî el-ʿAdevî Şihâbuddîn. Mesâliku’l-ʾEbṣâr fî Memâliki’l-ʾEmṣâr. 27 Cilt. Abu Dabi: el-Mecmeʿu’s̱-S̱eḳâfî, 1423.

İbn Ḥacer el-ʿAsḳalânî, Ebü’l-Fażl Şihâbüddîn Aḥmed b. ʿAlî b. Muhammed. ed-Dureru’l-Kâmine fî Aʿyâni’l-Mieti’s̱-S̱âmine. thk. Muḥammed ʿAbdulmuʿîd Ḍân. 6 Cilt. Haydarabad: Meclisu Dâirati’l-Maʿârifi’l-ʿOs̱mâniyye, 1392/1972.

İbn Kes̱îr, Ebû’l-Fidâʾ İsmâîl b. ʿOmer b. Kes̱îr ed-Dimeşḳî. el-Bidâye ve’n-Nihâye. 15 Cilt. b.y.: Dâru’l-Fikr, 1407/1986.

İbn Şâkir el-Ketbî, Muḥammed b. Şâkir b. Aḥmed b. ʿAbdurraḥmân b. Şâkir Ṣalâḥuddîn. Fevâtu’l-Vefeyât. thk. İḥsân ʿAbbâs. 4 Cilt. Beyrut: Dâru Ṣâdır, 1973-74.

İbn Tağrîberdî, Ebû’l-Meḥâsın Yûsuf b. Tağrîberdî b. ʿAbdullâh. en-Nucûmu’z-Zâhira fî Mulûki Mıṣr ve’l-Ḳâhira. 16 Cilt. Mısır: Vezâratu’s̱-S̱eḳâfe ve’l-İrşâdi’l-Ḳavmî; Dâru’l-Kutub, ts.

İbn ʿAsâkir, Ebû’l-Ḳâsım ʿAlî b. el-Ḥasen. Târîḫu Dimeşḳ. thk. ʿAmr b. Ğurâme el-ʿUmrevî. 8 Cilt. b.y.: Dâru’l-Fikr, 1415/1995.

İbnü’l-Verdi, Ebû Hafs Zeynüddîn Ömer b. el-Muzaffer b. Ömer el-Bekrî. Tetimmetü’l-Muḫtaṣar fî aḫbâri’l-beşer (Târîḫu İbni’l-Verdî). Beyrut: Daru’l-Kütüb el-‘İlmiyye, 1996.

İnce, Fatma. “Ortaçağ’da İslâm/Türk-İslâm Tıbbının Parlak Bir Mümessili: Nûreddin Hastanesi”. Journal of Islamicjerusalem Studies 18/3 (31 Aralık 2018), 69-90. https://doi.org/10.31456/beytulmakdis.494295

İzgi, Cevat. “İbnü’l-Lebbûdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 21/122. İstanbul: TDV Yayınları, 2000.

Kaçar, Yasemin. Bahri Memlük Devletinin Eğitim Sistemi ve Medreseler. Tokat: Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2006.

Kaya, Mahmut. “Abdüllatîf el-Bağdâdî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 1/254-255. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.

Kaya, Mahmut. “İbn Ebû Usaybia”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 19/445-446. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.

Kaya, Mahmut. “İbnü’l-Baytâr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 20/526-527. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.

Kırbıyık, Kasım. “Dahvâr”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 8/419-420. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.

Maḳrîzî, Ebu’l-ʿAbbâs Aḥmed b. ʿAlî el-Ḥuseynî. el-Mevâʿiẓ ve’l-İʿtibâr bi Ẕikri’l-Ḫıṭaṭ ve’l-ʾÂs̱âr. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1418.

Maḳrîzî, Ebu’l-ʿAbbâs Aḥmed b. ʿAlî el-Ḥuseynî. es-Sülûk li-maʿrifeti düveli’l-mülûk. thk. Muḥammed ʿAbdulḳâdir ʿAṭâ. 8 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kutubi’l-ʿİlmiyye, 1418/1997.

Nuveyrî, Şihâbu’d-Dîn Aḥmed b. ʿAbdilvahhâb b. Muḥammed b. ʿAbdiddâîm el-Ḳureşî et-Teymî el-Bekrî en-Nuveyrî en-. Nihâyetu’l-Ereb fî Funûni’l-Edeb. 33 Cilt. Kahire: Dâru’l-Kutub ve’l-Ves̱âîḳu’l-Ḳavmiyye, 1423.

Nuʿaymî, ʿAbdulḳâdir b. Muḥammed b. ʿOmar b. Muḥammed b. Yûsuf b. ʿAbdullâh b. en-Nuʿaymî en-. ed-Dâris fî Târîḫi’l-Medâris. thk. İbrâhîm Şemsuddîn. b.y.: y.y., 1410/1990.

Özyurt, Birsen vd. “Memluklularda Tıp ve Tıp Eğitimi”. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History 15/1 (2007), 45-50.

Ragab, Ahmed. The Medieval Islamic Hospital: Medicine, Religion, and Charity. New York, NY, 2015.

Ṣafedî, Ṣalâḥuddîn Ḫalîl b. Aybek b. ʿAbdullâh. el-Vâfî bi’l-Vefeyât. thk. Aḥmed el-Arnâʾûṭ, Turkî Muṣṭafâ. 29 Cilt. Beyrut: y.y., 1420/2000.

Ṣafedî, Ṣalâḥuddîn Ḫalîl b. Aybek b. ʿAbdullâh. ʾAʿyânu’l-ʿAṣr ve ʾAʿvânu’n-Naṣr. thk. ʿAlî Ebû Zeyd vd. 5 Cilt. Beyrut; Dımaşk: Dâru’l-Fikri’l-Muʿâṣır, 1418/1998.

Sarı, Ayşe - Zabun, Sezgin. “Bimarhaneler Hakkında Alan Yazın Çalışması”. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi 7/3 (30 Aralık 2021), 585-599.

Şeşen, Ramazan. “Eyyûbîler Devrinde Tıp Eğitimi”. İslam Tetkikleri Dergisi 9 (23 Aralık 2010), 243-268.

Şeşen, Ramazan. “Eyyûbîler (Siyasî Tarih)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 12/20-31. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.

Ünver, A. Süheyl. Selçuk Tababeti, XI-XIV. Asırlar: Büyük Selçuk İmparatorluǧu ve Orta Zamanda Anadolu Türk Devletleri Tababeti Tarihine Dair. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2. Baskı., 2014.

Yâfiʿî, Ebû Muḥammed ʿAbdullâh b. Esʿad b. ʿAlî b. Suleymân. Mirâtu’l-Cenân ve ʿİbretu’l-Yaḳẓân fî Mʿarifeti mâ Yaʿtebir min Ḥavâdis̱i’z-Zamân. Beyrut: y.y., 1417/1997.

Yavuz, İsa. Memlukler Döneminde Tıp. Çorum: Hitit Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, 2022.

Yiğit, İsmail. Memlükler. Kayıhan Yayınları, 2015.

Ẕehebî, Ebû ʿAbdillâh Şemsüddîn Muḥammed b. Aḥmed b. ʿOs̱mân. Târîḫu’l-İslâm ve Vefayâtu’l-Meşâhîri’l-Aʿlâm. thk. ʿUmar ʿAbdusselâm et-Tedmurî. 52 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitâbi’l-ʿArabî, 1413/1993.

Kur’ân Yolu, 2018. https://kuran.diyanet.gov.tr

“Mithridate”. Wikipedia, 24 Eylül 2021. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Mithridate&oldid=1046194888

Published

2022-12-31

How to Cite

Yavuz, İsa. (2022). Three Medical Madrasahs Built in Damascus in the XIII. Century: Dahvâriyye, Lebbûdiyye, Düneysiriyye. DARUSSIFA – JOURNAL OF ISLAMIC MEDICAL HISTORY RESEARCH, 1(2), 16–34. Retrieved from https://dasitad.com/index.php/darussifa/article/view/42

Issue

Section

Research Article