Zehrâvî'ye Göre Kırıklar Tedavisi
Anahtar Kelimeler:
İslam Tarihi, Tıp Tarihi, Endülüs Dönemi, ez-Zehrâvî, Kırık Tedavisi, Kitâbü’t-TasrîfÖzet
ez-Zehrâvî, birçok tıbbi başarıya imza atmış önemli bir cerrah olarak bilinir. Özellikle " Kitâbü’t-Tasrîf'" adlı eseri, genel cerrahiyi kapsayan 30 ciltten oluşmaktadır. Bu eserinin son cildi ise cerrahiye özel olup, kemik kırıklarının tedavi ve yönetim yöntemlerine dair önemli bilgiler içermektedir.
Bu çalışma, iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, ez-Zehrâvî’nin Endülüs'teki yaşamı ve soyunu ele alınmakta; ayrıca "et-Tasrîf" adlı kitabı detaylı bir şekilde incelenmekte ve bu önemli eserin yabancı dillere çevirisi üzerinde durulmaktadır. İkinci bölümde ise kırık tedavisi ile ilgili kısım kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Bu bölümde, ez-Zehrâvî’nin otuzuncu makalesinde belirttiği yaklaşık 23 kırık türü ayrıntılı olarak ele alınmakta ve bu kırıkların tedavisinde kullandığı yöntemler açıklanmaktadır. ez-Zehrâvî, kemiklerin doğru kaynaması için gerekli yöntemleri kapsamlı bir şekilde tanımlamış ve dönemin imkânlarıyla, röntgen ya da radyoloji cihazları olmaksızın kırıkların tedavisi konusunda dikkate değer bir yaratıcılık sergilemiştir. Bu makale, ez-Zehrâvî’nin bir Müslüman tabip olarak kemik kırıkları alanındaki katkılarını ve başarılarını ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Referanslar
Abdul Haq Mubaşer, Teşhis ve ilâc emrâd ve kesûr ve halû’ el-etrâf ve’l-amûdu’l-fakrû ındeEbu’l-Kâsım ez-Zehravî, Külliyetü’t-tıb ve’l-saydale, Marakeş, 2016.
Acıduman, Ahmet. İbn Sîna, Ebu’l-Kasım ez-Zehrâvî, Şerefeddin Sabuncuoğlu ve Tokatlı Mustafa Efendi’nin Eserleri Işığında 11. ve 18. Yüzyıllar Arasında Nöroşirurji. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2005.
Bakkal, Ali. “İslâm Tarihinde Tıbbın Gelişmesi ve Silvan’da Tıp.” Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18/30 (2013): 73-95.
Gençel Efe, Zehra. İslam Tıp Tarihi Gelişimi ve Kaynakları. Konya: Çizgi Kitabevi, 2019.
İbn Ebî Useybia, Muvaffakuddin. Uyûnü’l-Enbâʾ fî Tabaḳāti’l-Eṭıbbâ. thk. Nizâr Rızâ. Beyrut: Dârü Mektebeti’l-Hayat, t.y.
Kâhya, Esin. “et-Tasrîf.” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt 44, İstanbul: TDV Yayınları, 2013, 189-191.
Kâhya, Esin. “ez-Zehrâvî.” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, Cilt 44, İstanbul: TDV Yayınları, 2013, 189-191.
Keleş, Hilmi. “Endülüs’te Tıp Bilimi.” Darüşşifa İslam Tıp Tarihi Araştırmaları Dergisi 1/1 (2022): 54–75.
Kesenceli, Resul. “Büyük Tıp Âlimi: Zehrâvî.” Somuncu Baba Dergisi | İlim Kültür ve Edebiyat Dergisi 255 (2022): 42-45.
Kesenceli, Resul. “Büyük Tıp Âlimi: ez-Zehrâvî.” Somuncu Baba Dergisi. Erişim Tarihi: 26 Kasım 2024. https://www.somuncubaba.net/makale/buyuk-tip-alimi-ez-Zehrâvî.
Taşdemir, Sümeyye Bayır. “Osmanlı Tıbbında Endülüs Etkisi: et-Tasrîf Tercümeleri Üzerine Bir Değerlendirme.” Osmanlı'da Bilim ve Teknoloji (2022): 167-193.
Topaloğlu, Yüksel. Zehrâvî (1013). İstanbul: İslam Medeniyetinde Bilim Öncüleri- Tıp, Topkapı, 2012.
Yavuz, Abdullah. “Cerrahiye Katkılarıyla el-ez-Zehrâvî.” Hekim Dergisi (1 Ocak 2020): 692-716.
ez-Zehrâvî, Halef b. Abbas. Kitâbü’t-Tasrîf li-men ʿaceze ʿani’t-teʾlîf. thk. Abdulaziz Nasır Nasır ve Ali Süleymen et-Tevarici. Riyad, 2001.
ez-Zehrâvî, Halef b. Abbas. et-Tasrîf (30. Bölümün Çevirisi). Çev. Esin Kahya. Ankara: Nobel Tıp Kitabevi, 2019.
ez-Zirikli, Hayreddin. Kâmûsu Terâcimi’l-A’lâm li-Eşheri’r-Ricâli ve’n-Nisâi mine'l-Arab ve'l-Müsta’ribîn ve'l-Müsteşrikîn. 15. Baskı. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, 2002.
“ez-Zehrâvî.” İslam Düşünce Atlası. Erişim Tarihi: 26 Kasım 2024. https://islamdusunceatlasi.org/el-ez-Zehrâvî.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Maram Haliloğlu
Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, 