Some Observations on Cholera Epidemics in Izmir (1831-1916)
Keywords:
Ottoman Empire, Cholera, Izmir Pandemic, EpidemicAbstract
Although their names and periods of emergence are different, epidemics have played an important role in human deaths throughout history. The first thing that comes to mind when it comes to epidemics is undoubtedly the plague. The reason for this situation is the devastation caused by the plague during its reign in Europe. Plague ceased to be a problem for Western Europe as of the end of the 17th century. Cholera, which was to replace it in the following period, was a local disease of the Indian geography until 1817. After this date, cholera, which spread outside India, caused major pandemics in the 19th century and caused many people to lose their lives. The Ottoman Empire, located on important trade routes, and Izmir, its trade gateway to Anatolia, faced many cholera epidemics in the 19th century. The first cholera epidemic in Izmir occurred in 1831 and caused many casualties. The observations of European doctors about this epidemic are remarkable. The second cholera outbreak in Izmir occurred in 1848 and caused great panic. This panic caused approximately 50000 people to leave the city. Cholera, which infected Izmir due to the Crimean War, caused a new wave of epidemics between 1852 and 1859. However, the epidemic in this period remained limited. Cholera, whose existence was officially declared on 6 July 1865, caused casualties among all residents of the city, especially Jews. Mehmet Raşit Pasha, the Governor of İzmir at the time, provided successful services during this epidemic. Between 1892-1895, there was almost no Ottoman city untouched by cholera. In the summer of 1893, cholera visited Izmir once again. Chief Inspector of Sanitation Bonkowski Pasha was sent to Izmir to make investigations and take the necessary measures. His findings and studies were effective in preventing the epidemic. During the cholera outbreaks in İzmir, some exemplary acts of charity and humanity were also observed. However, it should be noted that cholera epidemics damaged the demographic structure of the city as well as its economy. In this study, it is aimed to provide information about the main cholera epidemics in Izmir. In addition, some issues that attracted our attention during the epidemics are also included. In our study, Ottoman archive documents and research works related to our subject were used as sources.
References
Arşiv Belgeleri
Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
Babı Asafî, Mektubi Kalemi, (BOA. A.} MKT.) 145/25; 137/91.
Babıâli Evrak Odası (BOA. BEO.) 4209/315661.
Dahiliye Kalem-i Mahsus (BOA. DH.KMS.) 40/24.
Dahiliye, İdare, (BOA. DH. İD.) 57/9; 165/21; 165/23.
Hariciye Nezareti Mektubi Kalemi (BOA. HR. MKT.) 84/88; 85/4.
Hariciye Nezareti Siyasi (BOA. HR.SYS.) 2029/10.
Hariciye Nezareti, Tercüme Odası (HR. TO.) 410/31; 410/30.
İrade Dosya Usulü (BOA. İ. DUİT.) 84/54.
Meclis-i Vükela Mazbataları (BOA. MV.) 179/99.
Sadaret, Meclis-i Vala Evrakı, (BOA. A.} MKT. MVL.) 10/76.
Sadaret, Mühimme Kalemi Evrakı (BOA. A.} MKT.MHM.) 338/39; 338/49; 560/7.
Sadaret, Umum Vilayat Evrakı (BOA. A.} MKT.UM.) 116/78; 167/8.
Kitaplar
Ayar, Mesut, Osmanlı Devleti’nde Kolera, İstanbul Örneği (1892-1895), Kitabevi Yayınları, İstanbul
Beyru, Rauf, 19. Yüzyılda İzmir’de Sağlık Sorunları ve Yaşam, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayını, İzmir 2005.
Karayaman, Mehmet, 20. Yüzyılın İlk Yarısında İzmir’de Sağlık, İzmir Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayını, İzmir 2008.
Karcı, Erol, Doktor Kasım İzzeddin Bey ve Mekke’de Kolera Salgınları (1893-1896), Sonçağ Akademi Yayınları, Ankara 2020.
Pollitzer, R., Cholera, World Health Organization Monograph Series, Geneva 1959.
Sezen, Tahir, Osmanlı Yer Adları Sözlüğü, Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara 2017.
Umur-ı Tıbbiye-i Mülkiye ve Sıhhiye-i Umumiye, Umur-ı Tıbbiye-i Mülkiye ve Sıhhiye-i Umumiye ile Ona Merbut Müessesat-ı Fenniye ve Sıhhiyenin İcraat ve Mesaisi, 1326 ve 1327 Senelerinde Memalik-i Osmaniye’de Zuhur Eden Koleraya Dair Malumat-ı İhsaiye ve Bu Babda İttihaz Olunan Tedabir, Selanik Matbaası, Dersaadet 1328.
Yıldırım, Nuran, “Büyük Kolera Salgını (1865) ve Mabeyn-i Hümayun Eczacısı Vincent Péche ile Robert Kolej’den Cyrus Hamlin’in Kullandıkları Antikolerik Terkipler”, 14. Yüzyıldan Cumhuriyet’e Hastalıklar, Hastaneler, Kurumlar, Sağlık Tarihi Yazıları-I, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2014.
Yıldırım, Nuran, “Su ile Gelen Ölüm: Kolera ve İstanbul Suları”, 14. Yüzyıldan Cumhuriyet’e Hastalıklar, Hastaneler, Kurumlar, Sağlık Tarihi Yazıları-I, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2014.
Makaleler
Adak, Ufuk, “Doğu Akdeniz’de Salgın Hastalıklarla Mücadele: Klazomen (Urla) Tahaffuzhanesi”, Cihannüma, Tarih ve Coğrafya Araştırmaları Dergisi, S. VII/2, Aralık 2021, 131-156.
Asker, Ahmet, “Alman Konsolosluk Raporlarına Göre 1911-1914 Yılları Arasında Osmanlı Liman Kentlerinde Kolera”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 22, 1, 2021, 51-69.
Berci, İbrahim, “İzmir’de Kolera Salgınları (1910-1912)”, Tarih ve Günce, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi, S. 9, 2021/Yaz, 363-398.
Beyru, Rauf, “XIX. Yüzyıl İzmir’inde Salgın Dönemleri ve Yaşam”, İzmir’in Sağlık Tarihi Kongresi, 1-3 Aralık 2005, Bildiriler, Editörler: Eren Akçiçek-Onur Kınlı, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Ege Üniversitesi İzmir Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını, İzmir 2009.
Çil, Hikmet, “Hıfzıssıhha Umum Başmüfettişi Charles Bonkowski Paşa’nın Osmanlı Türkiye’sinde Başgösteren 1893-1895 Kolera Salgını Sırasında Aldığı Sağlık önlemleri”, Osmanlı Bilimi Araştırmaları, 24, 1, 2023, 105-137.
Eraksoy, Haluk, “Beşinci Kolera Pandemisi (1881-1896): Geriye Ne Kaldı?”, Klimik Dergisi, C. 24, S. 2, 2011, 75.
Karcı, Erol, “Osmanlı Devleti’nde Bakteriyoloji Öğretiminin Öncüsü Doktor Hamdi Aziz Paşa ve 1902-1904 Irak Kolerasına Dair Tespitleri”, SUTAD, Ağustos 2020, S. 49, 399-417.
Menekşe, Metin, “İzmir’de Kolera Salgını ve Etkileri (1893)”, TAD, C. 39, S. 67, 2020, 385-433.
Töre, Okan, “Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Bulaşıcı Hastalıklarla Savaşım”, Klimik Dergisi, 34 (1), 2021, 1-12.
Unat, Ekrem Kadri, “Osmanlı İmparatorluğunda 1910-1913 Yıllarındaki Kolera Salgınları ve Bunlarla İlgili Olaylar”, Yeni Tıp Tarihi Araştırmaları, Editör: Nil Sarı, İstanbul 1995, 55-65.
Yılmaz, Özgür, “1847-1848 Kolera Salgını ve Osmanlı Coğrafyasındaki Etkileri”, Avrasya İncelemeleri Dergisi, VI/1, 2017, 23-55.
Yılmaz, Özgür, “İzmir’in Salgın Hastalıklar Tarihine Bir Katkı: Avrupalı Hekimlerin Gözüyle 1865 Kolera Salgını”, Tarih ve Günce, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Dergisi, S. 8 (2021/Kış), 85-128.
Tezler
Karcı, Erol, Osmanlı Hükümetlerinin Sağlık Politikaları (1908-1914), Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Tokat 2017.
İnternet Kaynakları
https://archive.org/details/jstor-4566319/page/n1/mode/2up (Erişim.30.10.2024).
https://archive.org/details/jstor-4566868/page/n1/mode/2up (Erişim: 1.11.2024).
https://www.jstor.org/stable/4566006 (Erişim: 1.11.2024).
https://www.jstor.org/stable/4566526 (Erişim: 1.11.2024).
https://www.jstor.org/stable/4566747 (Erişim: 1.11.2024).
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2025 Erol Karcı

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.