Modernization in the Context of Sending Students Abroad in the 19th Century in the Ottoman
Keywords:
Education in the Ottoman Empire, 19. Century, Westernization, Sending Students Abroad, Basic Sciences, SciencesAbstract
In the Ottoman Empire, since the end of the 16th century, the necessity of carrying out some reforms inside and changing the perspective towards the outside world has been understood due to the deterioration of madrasas, the departure of the ulama from public life, the loss of land of the state and the deterioration of the economic situation of the people. Thus, it is aimed to catch up with the development of modern science of Europe. In line with this goal, it was first tried to establish contact with the West through Western experts were brought to the country. However, since it was realized that bringing experts from abroad was insufficient for the hoped-for development and the Ottoman Empire needed a permanent teaching staff in the newly established schools, it was decided to send students to Europe as a state policy. Students were sent not only for a military education, but also for studying in fields such as agriculture, mining, painting, chemistry, engineering, agriculture, civil engineering, leather, photography, architecture. According to the available numerical data; a total of 407 people were sent from the Ottoman Empire to Western countries in the 19th century. About ¾ of them are Muslims and ¼ are non-Muslims. 290 people went to France, 67 people went to the UK, 34 people went to Austria, 10 people went to Germany and 6 people went to Belgium. The fact that the number of students sent has increased year-on- year is a clear proof of the importance that the state attaches to sending students abroad, especially during the Tanzimat process.
On the other hand, the embassies of the Ottoman Empire in the relevant country were responsible for the students who went abroad. This, in turn, made the work load of the embassies more intense with the task of controlling the students. In addition, there were no supervisory mechanisms related to the educational process. For this reason, various Ottoman schools have been opened in Europe with the request to make it easier for students to be supervised and to relieve the work load of embassies. The courses given in these schools can be summarized as French, History, Geography, Trigonometry, Statics, Basic Physics, Chemistry, Geometry, Algebra, Basic Astronomy, and etc.
Students who were sent to Europe and got to know the scientific and cultural aspects of the West through their education here have entered a civil service position where they can use their knowledge when they return. They were placed in important positions in the state administration as sephir, governor, grand vizier, and in military and civilian schools as teachers or officers. Among the students sent to Europe in the 19th century, important names such as Selim Sâbit Efendi, Ali Rıza Bey, İsmail Hakkı Çelebi, Mehmed Sirâceddin, Chemist Derviş (Pasha) made innovations in the Ottoman Empire with the education they received, and the introduction of new disciplines into the Ottoman education system.
References
Akpınar, Burhan. “Modernleşme Aracı Olarak Yurt Dışı Öğrenciler: Bitmeyen Serüven”, Eğitime BakışEğitim-Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi 34 (2015), 4-10.
Akyüz, Yahya. Türk Eğitim TarihiM.Ö. 1000 - M.S. 2020. (Ankara: Pegem Akademi, 2020), 80.
Altuntek, N. Serpil. “İlk Türk Matbaasının Kuruluşu ve İbrahim Müteferrika”, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10 /1(1993), 191-204.
Bağçeci, Yahya. “İsyandan İtaate Kavalalı Mehmet Ali Paşa Babıâli İlişkileri (1841-1849)”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 7/32 (2007), 219-231.
Berkes, Niyazi. Türkiye’de Çağdaşlaşma (YKY Yapı Kredi Yayınları, 2023), 223.
Beydilli, Kemal. “III.Selim”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (Erişim 2 Kasım 2022).
Beydilli, Kemal. Türk Bilim ve Matbaacılık Tarihinde Mühendishâne, Mühendishâne Matbaası ve Kütüphânesi: 1776-1826. (İstanbul: Eren Yayıncılık ve Kitapçılık, 1995), 45.
Bursalı Mehmed Tahir Bey, Osmanlı Müellifleri 3. Cild. (İstanbul: Yaylacık Matbaası, 1975), 225.
Çakmak, Biray. “Adnan Şişman, Tanzimat Döneminde Fransa’ya Gönderilen Osmanlı Öğrencileri (1839-1876)”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 5/2 (2003), 265-271.
Çataltepe, Sipahi. “III. Selim Devri Askerî Islahatı Nizamı Cedid Ordusu”, Osmanlı Ansiklopedisi (İstanbul: Yeni Türkiye Yayınları, 1999), 7/241-249.
Çelik, Hatice. XIX. Yüzyıl Osmanlı Sağlık Sistemi. (Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018), 67. İsmail Çolak, “Osmanlı’nın Avrupa’ya Gönderdiği Talebeler”, Somuncubaba Aylık İlim, Kültür ve Edebiyat Dergisi,24/203 (2017), 76-82.
Çidem, Merve. “Tanzimat Dönemi’nde Avrupa’ya Öğrenci Gönderme Sürecinde Ortaya Çıkan Sorunlar”,International Journal of Social Science, 57 (2017), 579-586. DOI: http://dx.doi.org/10.9761/JASSS7085.
Dávid, Géza. “Baron de Tott”, TDV İslâm Ansiklopedisi (Erişim: 30 Haziran 2022).
Demir, Şerif. ”XIX. Yüzyıl Osmanlı Eğitim Sisteminde Yaşanan Değişim”, Uluslararası Tarih ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13 (2015), 435-447.
Dosay Gökdoğan, Melek. “İslâm Dünyasında Bilim-Din İlişkisi, Bilim Sosyolojisi Açısından Bir Deneme”, Neden Geri Kaldık? Bitmeyen Kavga: Çağdaşlaşma, 391-397. (İstanbul: Kaynak Yayınları, 2023), 72-95.
Erdem, Sadık. Mir’ât-ı Mühendis-hâne-i Beriî-i Hümâyûn: İstanbul Teknik Üniversitesi Tarihçesi, (İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Tarihi Araştırma Merkezi No:3, 1986), 93-106.
Erdoğan, Aynur. Türkiye’de Yurtdışına Öğrenci Gönderme Olgusunun Sosyolojik Çözümlemesi. (İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek lisans tezi, 2009), 54- 123.
Erdoğan, Aynur. Yurtdışı Eğitim ve Türk Modernleşmesi. (İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora tezi, 2013), 26-55.
Ergin, Osman Nuri. Türkiye Maarif Tarihi, (İstanbul: Eser Matbaası, 1977).
Ergün, Mustafa. “Mehmet Ali Paşa Zamanında Mısır’da Eğitimin Batılılaşması”, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),16/3 (2015), 277-294.
Erol, Salih. “İstanbul’dan Paris’e Gönderilen İlk Osmanlı Talebelerinden Edhem Efendi’nin Eğitim Hayatı”, İçtimaiyat Sosyal Bilimler Dergisi, 3/1 (2019), ORCID: 0000-0002-3274-0770.
Eser, Gülşah. Mekteb-i Harbiye’nin Türkiye’de Modern Bilimlerin Gelişmesindeki Yeri (1834-1876). “Düzeltilmiş Tez”. (İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2005), 23-73.
Gençoğlu, Mustafa. “Sultan II. Abdülhamid’in Yurt Dışı Eğitim Politikası”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4/2 (2014), 33- 73.
Gençoğlu, Mustafa. Osmanlı Devleti’nce Batı’ya Eğitim Amacıyla Gönderilenler (1830-1908)-Bir Grup Biyografisi Araştırması. (Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2008), 20-105.
Gündüz, Mustafa. “Diyar-ı Ecnebîde Tahsil-i İlm Serüvenimiz (1830-1950)”, Eğitime BakışEğitim-Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 11/ 34 (2015), 21-34.
https://tr.wikipedia.org/wiki/Selim_Sabit_Efendi. Erişim tarihi: (01.06.2024).
https://www.wikilala.com/gazeteler/ceride-i-havadis-1273-sayi-822-1956-sc-19-67651/sayfa/1
İgüs, Esma. II. Abdülhamid Dönemi Eğitim Sistemi, Eğitim Yapıları ve Askerî Rüşdiyeler. (İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, 2008), 82-100. Fahri Temizyürek, Selim Sabit Efendi ve Usul-i Cedid Hareketi İçerisindeki Yeri. (Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora tezi, 1999).
İhsanoğlu, Ekmeleddin. “Başhoca İshak Efendi”, TDV İslâm Ansiklopedisi, (Erişim tarihi: 26. 6. 2022)
İnalcık, Halil. “Military and Fiscal Transformation in the Ottoman Empire, 1600-1700”,Archivum Ottomanicum,VI (1980), 283-337.
İnalcık, Halil. Devlet-i ‘Aliyye: Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-IV: Ayanlar, Tanzimat, Meşrutiyet,(İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2016).
Kaçar, Mustafa. OsmanlıDevletinde Mühendishanelerin Kuruluşu ve Bilim ve Eğitim Anlayışındaki Değişmeler, (İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1996), 16-176.
Karal, Enver Ziya. Selim III’ ün Hattı Hümayunları / Nizamı Cedit (1789 – 1807), (Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 1988).
Karpat, Kemal H. Türk Demokrasi Tarihi Sosyal, Ekonomik ve Kültürel Temeller, (İstanbul: TİMAŞ Yayınları, 2010).
Kenan, Seyfi. Nizâm-ı Kadim’den Nizâm-ı Cedîd’e III. Selim ve Dönemi, (İstanbul: İSAM Yayınları, 88. Akademik Araştırmalar Dizisi-7, 2010).
Kırpık, Güray. “Yurtdışına Öğrenci Göndermenin Tarihi Meseleleri”, Eğitime BakışEğitim-Öğretim ve Bilim Araştırma Dergisi, 11/34 (2015), 11-20.
Köse, Metin Ziya. “Mekteb-i Osmânî”, TDV İslâm Ansiklopedisi, (Erişim tarihi: 10.07.2022)
Kurtdaş, M. Çağlar. “Osmanlı Modernleşme Sürecinde Aydınlar ve Bürokrasinin Rolü”, Fırat Üniversitesi Sosyal bilimler Dergisi, 29/1 (2019), 399-411.
Küçük, Cevdet. Osmanlı İmparatorluğu’nda Millet Sistemi ve Tanzimat, Tanzimat – Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, (Ankara: Phoenix Yayınları), 393-403.Emrah Çetin vd., “Tanzimat Döneminde Osmanlı İmparatorluğunu Kalkındırma Düşüncesinin Bir Ürünü Olarak Meclis-i Umûr-ı Nafia”, Çeşm-i Cihan: Tarih, Kültür ve Sanat Araştırmaları E- Dergisi,8/1, 2-13. DOİ: 10.30804/cesmicihan.945920.
Sezer, Hamiyet. “Tanzimat Dönemi’nde Avrupa Şehirlerine Gönderilen Öğrenciler”, Osmanlı Dünyasında Bilim ve Eğitim Milletlerarası Kongresi Tebliğleri, (İstanbul, 12-15 Nisan 1999), 687-711.
Soydan, Tarık. “Osmanlı’da İlk Yenileşme Döneminde Eğitimin Kurumsal ve Yönetsel Yapısının Oluşumu ve Gelişimi”, Milli Eğitim Dergisi, 43/198 (2013), 110-125.
Swingewood, Alan. Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, (Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 2010).
Şallı, Ayşe. Modernlik, Gelenek ve Din İlişkisi: Bir Modernleşme Kuramı Eleştirisi, Kırıkkale İslami İlimler Fakültesi Dergisi, (KİİFAD), IV (2017), 55-82.
Şimşek, Ali Rıza. Osmanlı Ordusunda 18. ve 19. Yüzyıllarda Yapılan Islahat Çalışmaları ve Bu Çalışmalarda Yabancı Uzmanların Rolü, (Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2006).
Şişman, Adnan. “XIX. Yüzyılda Avrupa’ya Gönderilen Osmanlı Öğrencileri”, XII. TTK Bildirileri Kitabı III. Cilt, (Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1994).
Şişman, Adnan. Tanzimat Döneminde Fransa’ya Gönderilen Osmanlı Öğrencileri(1839-1876), (Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2004).
Tanpınar, Ahmet Hamdi. 19. Asır Türk Edebiyatı Tarihi. (İstanbul: Çağlayan Kitabevi, 1997), 76.
Terzi, İhsan. “Mehmet Esad’ın Mir’at-ı ve Mir'at-ı Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Mektep-i Harbiye adlı eserlerine göre 19. yüzyıl Türk resmi”, Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty,4/1 (1988), 142 – 146.
Tirfil, Tuğçem. Osmanlı Modernleşme Sürecinde Eğitim Yapısında Gelişim ve Dönüşüm: Sultanîler, (İstanbul: Libra Yayınları, 2022).
Toygar, Erkan. Kemal H. Karpat’a Göre Türkiye’de Modernleşme ve Demokrasi Sorunları. (Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2013).
Turgut Cebeci, Naciye. “Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn Mezunu Bir Ressam: Hüsnü Yusuf”, Millî Saraylar Sanat, Tarih ve Mimarlık Dergisi, 19 (2020), 47-67.
Ulu, Cafer. “1416 Sayılı “Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun” ve Cumhuriyetin İlk Yıllarındaki Uygulamaları”, Tarih Okulu Dergisi (TOD), 7/XVII (2014), 495-525. DOI No: http://dx.doi.org/10.14225/Joh424.
Uluçay, Çağatay. Yüksek Mühendis Okulu (Yüksek Mühendis ve Yüksek Mimar Yetiştiren Müesseslerin Tarihi), (İstanbul: Berksoy Matbaası, 1958).
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Nazime Tamdoğan
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.